Ο Τρύγος, παλιά, ήταν ένα πανηγύρι… ενώ, σήμερα “… ψεκάστε, τελειώσαμε”…· ήτανε ένα πανηγύρι, τόσο «δια την ύπαιθρον χώραν» της Τριπολιτσάς όσο και για εντός… στις γειτονιές, στις ρούγες, στις πλατείες, στους καφενέδες, στις ταβέρνες κσι στα κατώγια… Και τούτο, διότι ο Τρύγος ήταν ένα ετοιμόγεννο παιδί, που, το περίμεναν πώς και πώς οι νοικοκυραίοι Τριπολιτσιώτες… μετά μια εγκυμοσύνη εννέα μηνών η οποία άρχιζε από τις αρχές του νέου έτους με τα γνωστά κλαδέματα, σκαλίσματα, ραντίσματα, κορφολογήματα… αλλά και αργότερα με τον καθαρισμό των βαγενιών -άδειασμα της λάσπης, ξύσιμο, πλύσιμο- μέχρι που μπαίναμε στον ένατο μήνα των γεννητουριών, που, για την Τριπολιτσά, δεν ήταν ούτε ο Αύγουστος ούτε ο Σεπτέμβρης των θερινών τόπων αλλ’ οι αρχές του Οκτώβρη… με τα γνωστά, για τη Μαντινεία, Πρωτοβρόχια… το αναστάλαγο νερό…!
Και ο Τρύγος, δε διαρκούσε μια και δυο μέρες, όπως σήμερα, που τα εργατικά, χωριάτικα και ροζιασμένα χέρια τα έχουν αντικαταστήσει τα μασήνια… αλλά τέσσερις και πέντε μέρες ως μια ‘βδομάδα, ανάλογα… Εννοείται, μ’ εκείνα τα χαχανητά και τα τραγούδια, τα πειράγματα και τα σταφυλοπατήματα στο ληνό και αργότερα το μέτρημα της τέσας-μπότσας από το πολίμι στα ασκιά…, με τη ρέγκα και το καμούσι…
Ήταν ένα πανηγύρι, ο Τρύγος, και πάλι, λέμε, για τους νοικοκυραίους της πόλης (νοικοκύρης = ο εύπορος) που, όμως, κοντά σ’ αυτόν βολεύονταν και οι, οικονομικά, ασθενέστεροι με τα μουστοκούλουρα και τη μουσταλευριά από το μούστο του διπλανού γείτονα-νοικοκύρη, που, ποτέ δεν ξεχνούσε τους πέριξ…
Στο πανηγύρι αυτό συμμετείχε και ο Δήμος Τρίπολης αφού το Φιλέρι -κι όχι το Μοσχοφίλερο, που, κακώς, λένε, σήμερα- αφού το Φιλέρι ήταν υπόθεση του κάμπου της Μηλιάς στον οποίο είχαν τους «πύργους» τους -κατ’ ευφημισμόν… πύργοι… αφού καλύβια και ισόγεια και δίπατα…- οι ντόπιοι… Έτσι, πριν τις μέρες του Τρύγου, συγκροτιότανε «Επιτροπή Εορτών Τρύγου» η οποία, εκτός της ημερομηνίας, που, καθόριζε, έδινε και την άλλη καλλιτεχνική και πανηγυρική νότα των ημερών, όπως την Προκήρυξη Βραβείων…!
Για του λόγου το αληθές θα γυρίσουμε 78 χρόνια πίσω και θα ρίξουμε τη ματιά μας στην κατωτέρω Προκήρυξη Βραβείων, που, έπεσε στα χέρια μας και την οποία περνάμε, ως έχει, σκαναρισμένη… (έχει τυπωθεί στο τυπογραφείο του «Αρκαδικού Τύπου» του Παπαδημητρόπουλου, που, ήταν στην αρχή της σημερινής οδού 28ης Οκτωβρίου -πρώην Αγίας Βαρβάρας- στο σημερινό στραγαλάδικο Λιάπη…:
Σήμερα, και τα τελευταία 40 χρόνια, δυστυχώς, οι Δημοτικές Αρχές και οι Οινοπαραγωγοί, αδράνησαν ως προς τα έθιμα… Οι πρώτοι “αγρόν ηγόρασαν” και οι δεύτεροι κοίταξαν τις τσέπες τους… αν και υπήρξε πακτωλός χρημάτων σε Κυβερνήσεις, Περιφέρειες, Νομαρχίες, Δήμους, αγορές… Σήμερα, που, “τα κεφάλια μέσα” μήπως πρέπει να ξαναγυρίσουμε… και να γιορτάζουμε κατ’ έθιμον;
Όμως, ας δούμε την Προκήρυξη Βραβείων… του 1938… πόσο απλή και πόσο χαριτωμένη είναι… διαβάζοντας, μεσ’ απ’ αυτήν, και τους χαρακτήρες των ανθρώπων πόσο λαϊκοί και κεφάτοι ήταν αν και τα οικονομικά τους ήταν πολύ περισσότερο χάλια από σήμερα…:
(13)