Του John Noble Wilford
σ’ επιμέλεια Μαίρης Αδαμοπούλου

Πλήρη ανατροπή στη ζωή του πατέρα θεών και ανθρώπων -του πανίσχυρου Δία- φέρνει η αρχαιολογική σκαπάνη, που έρχεται να «αποδείξει» πως ο ισχυρός θεός «γεννήθηκε» το 3.000 π.Χ., δηλαδή 900 χρόνια παλαιότερα από ό,τι πιστευόταν μέχρι τώρα. Πριν στήσει τον θρόνο του στον Όλυμπο, είχε εγκατασταθεί στην Αρκαδία, στο Λύκαιον Όρος, ενώ οι πρώτοι πιστοί του δεν ήταν τα ελληνόφωνα φύλα, αλλά οι προ-Έλληνες που κατοικούσαν στην περιοχή.

«Τα δεδομένα πλέον αλλάζουν. Πέρα από την προ Χριστού Εποχή, τώρα έχουμε και την προ Διός Εποχή», λέει με χιούμορ ο διευθυvτής της ανασκαφής στον Βωμό του Διός στο Λύκαιον Όρος δρ NτέιBιvτ Γκίλμαν Ρομάνο από το Πανεπιστήμιο της Πεvσυλβάνιας των Ηνωμένων Πολιτειών, που συνεργάζεται με τον Έλληνα αρχαιολόγο του υπουργείου Πoλιτισμoύ Μιχάλη Πετρόπουλο. «Το υλικό υποδεικvύει την ύπαρξη λατρευτικής παράδοσης μιας πολύ αρχαίας θεότητας και είναι πολύ πιθανό να πρόκειται για μια πρώιμη εμφάνιση του Διός στον ελληνικό χώρο», προσθέτει ο αρχαιολόγος που ξεκίνησε την ανασκαφή του σε έναν ιππόδρομο που χρησιμοποιούνταν για αγώνες, καθώς πρόκειται για έναν από τους ελάχιστους αρχαιολόγους ειδικευμέvoυς στη φυσική αγωγή κατά την αρχαιότητα, ενώ η ομάδα του προχώρησε σε ανασκαφή και στην «καρδιά» του Βωμού του Διός που δεσπόζει στην περιοχή.

«Είναι γεγονός πως δεν γνωρίζουμε ακόμη πώς χρησιμοποιήθηκε ο Βωμός την περίοδο 3000 – 2000 π.χ. Η χρήση του μπορεί να είχε σχέση είτε με τα φυσικά φαινόμενα όπως ο άνεμος, η βροχή, οι κεραυνοί ή ο σεισμός πιθανόν και τη λατρεία μιας αρσενικού ή θηλυκού γένους θεότητας είτε με την προσωποποίηση των δυνάμεων της φύσης».

Δύο ήταν τα κλειδιά για να λύσουν το αίνιγμα που είχαν μπροστά τους οι επιστήμονες μετά την ανασκαφή του καλοκαιριού που μας πέρασε.
Πρώτον, ένα σύνολο από οστά Ζώων -κυρίως από πρόβατα και κατσίκια- μέσα σε στάχτες που υποδεικνύουν θυσίες σε μια θέση, που αργότερα λειτουργούσε ως Βωμός αφιερωμένος στον Δία, μαζί με λιγοστά χάλκινα αντικείμενα και έναν σφραγιδόλιθο με παράσταση ταύρου, που θεωρείτο πως έχει επηρεαστεί από την παράδοση της μινωικής Κρήτης, τόπος που θεωρείτο ως γενέτειρα του Διός.

Δεύτερον, όστρακα αγγείων χωρίς διακόσμηση των οποίων ο τρόπος κατασκευής «μίλησε» και αποκάλυψε πως η ηλικία τους μπορεί να φτάνει και τα 5.000 χρόνια. «Δεν θα μπορούσε να ιδρυθεί ένας οικισμός σε ένα τρομακτικό μέρος σαν κι αυτό», υποστηρίζει η δρ Μαίρη Βογιατζή, που συμμετέχει στην έρευνα εκ μέρους του Πανεπιστημίου της Αριζόνας. «Κατά συνέπεια τα αγγεία χρησιμοποιήθηκαν για τελετουργικούς λόγους στον Βωμό».

Ιδιαιτέρως σημαντικό κρίνεται το γεγονός ότι δεν επιβεβαιώνεται η άποψη πως στο Λύκαιον Όρος γίνονταν ανθρωποθυσίες προς τιμήν του Διός καθώς ανάμεσα στα ευρήματα εντοπίστηκαν μόνον οστά ζώων και όχι ανθρώπων. «Τα στοιχεία σαφώς υπoδεικvύoυν τη χρήση του βωμού από τα προϊστορικά χρόνια», λέει ο διευθυντής της Aμερικανικής Σχoλής Κλασικών Σπουδών, Τζακ Ντέιβις, καθώς η ανασκαφή βρίσκεται υπό την αιγίδα της σχολής. «Γνωρίζουμε ήδη πως ο Δίας και μια θηλυκή εκδοχή του λατρεύονταν ήδη από την προϊστορική εποχή. Η πρόκληση είναι να μπορέσουμε να εξακριβώσουμε την ακριβή φύση του χώρου πριν από τους ιστορικούς χρόvους».

Από “τα ΝΕΑ”
(προ 8ετίας)

(58)