30 Μαΐου 1826. Πριν από 190 χρόνια ακριβώς ο Μητροπολίτης Παλ. Πατρών Γερμανός εγκατέλειπε τον επίγειο τούτο κόσμο και παρέδιδε το πνεύμα του στον Ουράνιο Πατέρα μας. Η κυκλοφορούσα την εποχή εκείνη Γενική Εφημερίδα της Ελλάδας, στο φύλλο 68 της 5ης Ιουνίου 1826, έγραφε τα εξής χαρακτηριστικά λόγια για τον αείμνηστο Ιεράρχη Γερμανό:

«Κατά την 30η Μαΐου την νύκτα εκπλήρωσε το κοινόν χρέος μετά ολίγων ημερών ασθένεια ο πανιερώτατος Μητροπολίτης Παλ. Πατρών κύριος Γερμανός και την 31η ετάφη λαμπρώς και εκκλησιαστικώς και πολιτικώς. Η πατρίς στερήθηκε ενός καλού πολίτου και η επιτροπή της Συνελεύσεως έχασε τον πρόεδρό της. Ο καλός τούτος πατριώτης εφάνη πολλάκις χρήσιμος εις την πατρίδα και δια της φρονήσεως, παιδείας και της υπολήψεώς του συνήργησεν εις πολλών καλών κατώρθωσιν…».

Απέθανε στο Ναύπλιο προσβληθείς από την επικρατούσα τότε επιδημία τύφου σε ηλικία μόλις 55 ετών, και κηδεύτηκε πλησίον του εκεί Ι.Ν. του Αγ. Γεωργίου. Αργότερα, στις αρχές της πρώτης βασιλείας και κατόπιν πρωτοβουλίας και ζωηρής επιθυμία όλων των Δημητσανιτών, τα ιερά του λείψανα, μετεκομίσθησαν στη γενέτειρά του, και τοποθετήθησαν σε ειδική λάρνακα που φυλάσσεται στη Βιβλιοθήκη της Δημητσάνας.

Με την ευκαιρία λοιπόν της συμπληρώσεως 190 χρόνων από το θάνατό του και 245 χρόνων από τη γέννησή του, επιβάλλεται να αναφέρουμε λίγα λόγια σχετικά με το βίο και τις αρετές του σεπτού Ιεράρχη. Ιδού λοιπόν οι σπουδαιότεροι σταθμοί του βίου του.

Ο Γερμανός γεννήθηκε στη Δημητσάνα στις 25 Μαρτίου 1771. Το κατά κόσμο όνομά του ήταν Γεώργιος Γκόζιας. Ο πατέρας του φτωχός βιοπαλαιστής ονομαζόταν Ιωάννης και η μητέρα του Κανέλλα. Φοίτησε επί μία συνεχή δεκαετία στην περίφημη Σχολή της Δημητσάνας, όπου επέδειξε εξαιρετική επίδοση, πρόοδο και ζήλο στα γράμματα. Διδάσκαλοί του ήσαν οι Δημητσανίτες επιφανέστατοι κληρικοί Σχολάρχες Αγάπιος Λεονάρδος και Αγάπιος Παπαντωνόπουλος.

Μόλις απεφοίτησε από τη Σχολή της ιδιαίτερης πατρίδας του, μετέβη το 1791 σε ηλικία 20 ετών στο Άργος. Εκεί προσελήφθη από τον τότε Μητροπ. Αργολίδος Ιάκωβο, όπου τον χειροτόνησε διάκονο και μετονομάσθηκε Γερμανός.

Είχε όμως μια επιθυμία για ευρύτερες σπουδές. Γι’ αυτό το λόγο μετέβη αργότερα στη Σμύρνη όπου Μητροπ. ήταν ο Δημητσανίτης Γρηγόριος, ο μετέπειτα Οικουμ. Πατριάρχης. Ο Γρηγόριος ανέλαβε υπό την προστασία του τον νεαρό συμπολίτη του. Όταν το 1797 έγινε Πατριάρχης τον πήρε μαζί του στην Κων/πολη, για να του παράσχει αρτιότερη μόρφωση. Στην Κων/πολη προσελήφθη από τον Μητροπολίτη Κυζίκου Ιωακείμ και προβιβάσθηκε απ’ αυτόν σε αρχιδιάκονο και αργότερα σε πρωτοσύγκελλο του.

Το Μάρτιο του 1806 εξελέγη σε ηλικία μόλις 35 ετών, Μητροπολίτης Παλ. Πατρών. Η ενθρόνιση και η εγκατάσταση του Γερμανού στην πρώτη εξέχουσα μητροπολιτική έδρα της Πελοποννήσου, πραγματοποιήθηκε το Μάιο του 1806. Εκεί ποίμανε για πολλά έτη το λαό της επαρχίας του.
Σαν Μητροπ. Παλ. Πατρών ο Γερμανός, άνδρας μεγάλου κύρους, με το μεγαλοπρεπές παράστημά του, τη γλωσσομάθειά του, τη μεγάλη του παιδεία και τη διπλωματικότητά του, δεν άργησε να προσελκύσει την αγάπη Χριστιανών και Τούρκων και να συνδεθεί «δι’ αρρήκτου φιλίας» με όλους τους προκρίτους της Πάτρας. Όλοι οι Χριστιανοί τον εσέβοντο και τον θεωρούσανε σαν τον μόνο, που μπορούσε να τους προστατεύσει σε ώρα ανάγκης.

Και φτάνουμε στην ιστορική ημέρα της 25ης Μαρτίου 1821. Σε γενικές γραμμές όλοι μας γνωρίζουμε από την ιστορία, ότι ο Μεγάλος αυτός Ιεράρχης συγκαταλέγεται μεταξύ των κορυφαίων πρωτεργατών της Ελληνικής Επαναστάσεως. Όλοι μας γνωρίζουμε ότι ο Γερμανός ήταν εκείνος που ευλόγησε τα όπλα των εξεγερθέντων Χριστιανών για την απελευθέρωση της πατρίδας και ύψωσε το ιστορικό εκείνο Λάβαρο στην Ι.Μ. της Αγίας Λαύρας των Καλαβρύτων.

Ο Γερμανός ήταν ο μόνος που αντελήφθηκε ότι είχε φθάσει πλέον η κατάλληλη στιγμή να ξεσηκωθεί το Γένος κατά των Τούρκων κατακτητών. Προέβηκε λοιπόν στην επίσημη κήρυξη της Επαναστάσεως, αναλογιζόμενος συγχρόνως σε πόσο μεγάλο κίνδυνο έθετε με την Επανάσταση αυτή το Έθνος, και πόσο μεγάλη ευθύνη είχε απέναντι του Έθνους αυτός ο ίδιος και οι λοιποί αρχηγοί της Επαναστάσεως.
«Αν η Επανάστασις μας» έλεγε το 1824 ο Γερμανός, «επιτύχη και φέρη κέρδος τι, το Έθνος πρέπει τότε να μας κρίνη και δια τον κίνδυνον εις ον το εξετήκαμεν να μας καταδικάση εις θάνατον, διά δε την επιτυχίαν επί της κεφαλής ημών νεκρών να βάλη στέφανον τινά εκ χόρτων».

Τέτοιος λοιπόν μεγάλος φιλόπατρις απεδείχθηκε ο Γερμανός, ο οποίος προσέφερε υπεράριθμες υπηρεσίες, προκειμένου να απελευθερωθεί απ’ τον Τουρκικό ζυγό, η τότε σκλαβωμένη πατρίδα μας.

Χαρά που το ‘χουν τα βουνά,
τα κάστρα περηφάνεια.
Σαν βλέπουν διάκους με σπαθιά,
παπάδες με ντουφέκια.
Σαν βλέπουν και το Γερμανό,
της Πάτρας τον Δεσπότη
πώς ευλογάει τ’ άρματα
κι εύχεται τους λεβέντες.

Γ. Ι. Τρεκενέκης
(από τη “Δημητσάνα”)

(38)