Ημουν σε απόγνωση όταν έμαθα για τον υγρό τάφο στα ανοιχτά της Λαμπεντούζα. Ουσιαστικά πήγα να δώσω ζωή σε μια τραγωδία, να τη βάλω σε άλλη διάσταση. Κάποια στιγμή θυμάμαι όταν δούλευα πάνω στο κουφάρι του πλοίου είδα ένα παιδάκι να με περιτριγυρίζει. Πήγα κοντά του, ήταν Αλβανός, δεν ήξερε να μιλήσει ούτε Ιταλικά, ούτε Ελληνικά, μου έδειξε το πλοίο και μου είπε “Παπα…” Είχε πεθάνει ο πατέρας του εκεί όταν ήταν μωρό. Αν δεν το δεις από κοντά δεν καταλαβαίνεις… Το πρόβλημα είναι πολιτικό, αλλά εγώ το αντιμεμτώπισα καλλιτεχνικά ενώ είναι βαθιά πολιτικό… Σήμερα, μιλώντας γι’ αυτά τα θέματα, δεν μπορώ να μιλήσω για τέχνη. Είναι τόσο σοβαρό ανθρωπιστικό πρόβλημα αυτό που, σχετικά με την τέχνη, το μόνο που μου έρχεται στο μυαλό είναι “Η Κραυγή” του Μουνκ. Εγώ προσπάθησα να μετατρέψω μια τραγωδία σε κάτι θετικό προσπαθώντας να κάνω μια γέφυρα μεταξύ Ιταλικού και Αλβανικού λαού που ήταν τραυματισμένοι».
«Κώστας Βαρώτσος Γλυπτική 2008 – 2018»
Αυτά είχε πει ο Κώστας Βαρώτσος στο TheTOC το 2015 αναφερόμενος στο έργο του με τίτλο «Απόβαση» που έδωσε μια διαφορετική «ζωή» στο κουφάρι του τραγικού αλβανικού πλοίου «Kater I Rades». Ο λόγος για το πλοίο που πλέοντας στις 28/3/1997 στα στενά του ΄Οτραντο, 25 ναυτικά μίλια από τις ακτές της Απουλίας και κουβαλώντας στα αμπάρια του το όνειρο για ένα καλύτερο αύριο, πήρε τον πάτο της θάλασσας τις ζωές 81 ανθρώπων και μεταξύ αυτών 61 μητέρων με παιδιά… Κι είναι το συγκεκριμένο απόσπασμα της συνέντευξης με τίτλο «Πως άντεξα να επέμβω στο κουφάρι πλοίου που έπνιξε 81 πρόσφυγες» που συμπεριλαμβάνεται στον δίγλωσσο κατάλογο της έκθεσης του μεγάλου ΄Ελληνα γλύπτη η οποία εγκαινιάστηκε προ ημερών στο Ιδρυμα Βασίλη και Μαρίνας Θεοχαράκη με τίτλο «Κώστας Βαρώτσος Γλυπτική 2008 – 2018» σε επιμέλεια του κριτικού κι ιστορικού τέχνης, Τάκη Μαυρωτά. Γράφει ο επιμελητής για τη συγκεκριμένη έκθεση που θα διαρκέσει ως τις 21 Οκτωβρίου 2018 στους φιλόξενους χώρους του Ιδρύματος της οδού Μέρλιν.
Η αέναη αναζήτηση του διαφορετικού
«O άνεμος και το κύμα, η παρουσία και η απουσία, η ύλη και ο χώρος ορίζουν τη νέα δουλειά του Κώστα Βαρώτσου. Πρόκειται για μια πλαστική ιστορία, η οποία μέσα στη ροή του χρόνου αντανακλά την άρρηκτη συνοχή του οραματικού του κόσμου. Η γλυπτική για τον ίδιο, από τις αρχές περίπου της δεκαετίας του 1970 έως σήμερα, εκφράζει μια ριζοσπαστική αναθεώρηση, την αέναη αναζήτηση του διαφορετικού. Στόχος του ήταν και παραμένει, να προσφέρει στον θεατή μια αισθητική πρόκληση, και μια εικαστική απόλαυση. Το γλυπτικό του ιδίωμα δίνει έμφαση στον άμεσα ορατό χώρο, τη φόρμα και το περιεχόμενο, τη διερεύνηση μιας αισθητικής εμπειρίας. Η ταχύτητα της δημιουργικής του δράσης είναι εκπληκτική· λίγοι μόνο μήνες απαιτούνται για την ολοκλήρωση μιας μνημειακής εγκατάστασης, η οποία, όμως, πάντα υποστηρίζεται από έρευνα, προσεκτικό προγραμματισμό και μελέτη. Ο Achille Bonito Oliva επισημαίνει για το έργο του Βαρώτσου ότι «επανακτά τα χαρακτηριστικά της ολότητας της ελληνικής παράδοσης, κατά την οποία ο αρχιτέκτονας δεν σχεδίαζε μόνον τον χώρο τον κατοικημένο από τον άνθρωπο ή από τους θεούς, αλλά συμπεριλάμβανε μέσα στη φόρμα του την ιστορία, τη γεωγραφία, καθώς και παράγοντες περιβαλλοντικούς και ατμοσφαιρικούς» (Varotsos, Αθήνα, εκδ. Futura, 2005)».
«Τώρα ο Ποιητής θα ενταχθεί αρμονικά στο αστικό περιβάλλον της πόλης…»
Ο ομότιτλος κατάλογος με χαιρετισμό του Βασίλη Θεοχαράκη και επίσης κείμενα των Achille Bonito Oliva και Giusi Giaracuni, περιλαμβάνει και μια συνέντευξη του Δάκη Ιωάννου, Προέδρου του ΔΕΣΤΕ για το έργο του Κώστα Βαρώτσου στον Τάκη Μαυρωτά. «Δεν μπορώ να θυμηθώ κάποιον άλλο καλλιτέχνη (που να έχει αντίστοιχες εμπειρίες)», απαντά ο Δάκης Ιωάννου στην ερώτηση του Τάκη Μαυρωτά σε σχέση με την εγκατάσταση του Βαρώτσου εμπνευσμένη από την ένταση που υπήρχε ανάμεσα στους Ελληνοκυπρίους και του Τουρκοκυπρίους ανάμεσα στις δυο πλευρές της Πράσινης Γραμμής. Και συμπλήρωσε: «Είμαι ιδιαίτερα ικανοποιημένος που τώρα βλέπω από το μπαλκόνι του σπιτιού μου στη Λευκωσία στον Ποιητή του Βαρώτσου, σε αυτή την καταπληκτική πλατεία που σχεδιάστηκε από την Zaha Hadid. Τώρα ο Ποιητής θα ενταχθεί αρμονικά στο αστικό περιβάλλον της πόλης και θα είναι το μοναδικό σύχγρονο γλυπτό της». Ο κατάλογος περιλαμβάνει επίσης αποσπάσματα από τις συνεντεύξεις του γλύπτη στους Μαίρη Αδαμοπούλου, Μαριλένα Αστραπέλλου, Κατερίνα Λυμπεροπούλου, Γιώργο Μυλωνά και Μαργαρίτα Πουρνάρα. Ο Κώστας Βαρώτσος μεταξύ άλλων έχει πει:
«Η πορεία μου είναι μια πορεία με συντρίμμια και συνθέσεις συντριμμιών»
«Η τέχνη μπήκε στη ζωή μου εκβιαστικά. Δεν θυμάμαι πότε ξεκίνησε η σχέση μου μαζί της. Οταν πήγαινα να ξεπορτίσω και να ακολουθήσω έναν άλλο δρόμο, πάντα με ξαναγύριζε βίαια πολλές φορές προς το μέρος της. Η πορεία μου είναι μια πορεία με συντρίμμια και συνθέσεις συντριμμιών. Ολα τα έχω κάνει από ανάγκη, όχι επειδή τα επέλεξα. Εμαι Ο.Φ.Α.: Οπου Φυσάει ο Ανεμος./ Πάντα ονειρεύεσαι να γίνεις στη ζωή σου κάτι άλλο. Ονειρεύτηκα να γίνω από σκίπερ έως αρχιτέκτονας. Αυτό, όμως, ήταν στιγμιαίο. ξαναγυρνούσα εκεί όπου ανήκω…» (Απόσπασμα συνέντευξης στη Μαίρη Αδαμοπούλου tanea.gr).
«΄Οσο κι αν ταξιδεύω, κάνω κυκλωτικές κινήσεις και επιστρέφω στη βάση»
«Ο νους κι η καρδιά μου είναι πάντα στην Ελλάδα. Κι όσο κι αν ταξιδεύω, κάνω κυκλωτικές κινήσεις και επιστρέφω στη βάση… Ο Κουνέλης λέει ότι είμαι Ιταλός ελληνικής καταγωγής. Εγώ λέω ότι είμαι ΄Ελληνας ιταλικής καταγωγή, υπό την έννοια ότι οι Ιταλοί κατάφεραν να περάσουν την αρχαία μας κληρονομιά στην καθημερινή θεώρηση των πραγμάτων χάρις την Αναγέννηση. Είναι φορείς του παρελθόντος μας μέσα από μια πιο δημιουργική σχέση μαζί του» (Απόσπασμα συνέντευξης στη Μαργαρίτα Πουρνάρα kathimerini.gr).
Info:
Διάρκεια έκθεσης ως 21/10/2018
Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα – Κυριακή: 10.00-18.00
www.thf.gr
(134)