Το διαστημικό επιστημονικό σκάφος InSight της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας προσεδαφίστηκε στις 22.00 ώρα Ελλάδος στον Άρη, με σκοπό να μελετήσει το εσωτερικό του και τους σεισμούς του.

Η πρώτη εικόνα που έστειλε το InSight  από τον Άρη
Η πρώτη εικόνα που έστειλε το InSight από τον Άρη

 

Remaining Time-0:00
Fullscreen
Mute

Έπειτα από ένα διαπλανητικό ταξίδι διάρκειας σχεδόν επτά μηνών, το InSight προσεδαφίστηκε στον Άρη, έχοντας διασχίσει με επιτυχία την ατμόσφαιρα του «Κόκκινου Πλανήτη».

«Προσεδάφιση επιβεβαιώθηκε!» ανακοίνωσαν οι υπεύθυνοι. Οι μηχανικοί και επιστήμονες της Nasa ξέσπασαν σε χειροκροτήματα και επιφωνήματα χαράς.

Πρόκειται για την πρώτη προσεδάφιση της NASA από το 2012 (ρόβερ Curiosity) και είναι η πρώτη φορά που θα μελετηθεί από ένα ρομποτικό γεωλογικό εργαστήριο το εσωτερικό, η σύνθεση και ειδικότερα η τεκτονική δραστηριότητα όχι μόνο του Άρη, αλλά και οποιουδήποτε άλλου πλανήτη πέρα από τη Γη.

Το InSight έχει μία «κληρονομιά» να χρησιμοποιήσει, τον ίδιο συνδυασμό θερμικής ασπίδας, αλεξίπτωτου και πυραύλων ανάποδης ώθησης (retro-rockets), τα οποία αποδείχθηκαν ιδιαίτερα επιτυχή στην τοποθέτηση του Phoenix στον Αρκτικό του Άρη το 2007.

«Έχουμε κάνει όλες τις προετοιμασίες για να σιγουρευτούμε ότι η είσοδος, η κάθοδος και η προσεδάφιση θα διεξαχθούν όσο πιο ομαλά γίνεται», εξήγησε ο επικεφαλής της αποστολής Tom Hoffman πριν την προσεδάφιση και πρόσθεσε ότι «ο Άρης όμως σαν πλανήτης δεν είναι πάντα φιλικός. Πιστεύουμε ότι η ομάδα μας είναι έτοιμη, πιστεύουμε ότι το σκάφος είναι έτοιμο. Απλά δεν ξέρουμε εάν ο Άρης είναι έτοιμος».



Ο στόχος της αποστολής

Αυτή είναι η πρώτη αποστολή αφιερωμένη αποκλειστικά στην κατανόηση του εσωτερικού του Άρη. Οι επιστήμονες θέλουν να γνωρίσουν πως είναι δομημένος ο πλανήτης, από τον πυρήνα του μέχρι την επιφάνεια.

Το μεγαλύτερο μέρος του InSight κατασκευάσθηκε από την αμερικανική αεροδιαστημική εταιρεία​Το μεγαλύτερο μέρος του InSight κατασκευάσθηκε από την αμερικανική αεροδιαστημική εταιρεία Lockheed Martin Space, αλλά βρετανικής και γαλλικής κατασκευής είναι οι αισθητήρες και ο σεισμογράφος του, που θα ανιχνεύουν τις δονήσεις και τα σεισμικά κύματα στο εσωτερικό του Άρη. Lockheed Martin Space, αλλά βρετανικής και γαλλικής κατασκευής είναι οι αισθητήρες και ο σεισμογράφος του, που θα ανιχνεύουν τις δονήσεις και τα σεισμικά κύματα στο εσωτερικό του Άρη. Η ταχύτητα των κυμάτων αυτών αλλάζει ανάλογα με το υλικό μέσω του οποίου ταξιδεύουν, κάτι που επιτρέπει να εξαχθούν συμπεράσματα για το εσωτερικό του πλανήτη. Έτσι, με τη βοήθεια αυτών των κυμάτων είναι δυνατό να προκύψει ένας τρισδιάστατος «χάρτης» του εσωτερικού του Άρη – μια ανάλογη μέθοδος εφαρμόζεται από τους γεωλόγους και στη Γη.

Θα είναι ο πρώτος σεισμογράφος τοποθετημένος απευθείας πάνω στην επιφάνεια του Άρη και θα είναι χιλιάδες φορές πιο ακριβής από εκείνους που βρίσκονταν πάνω στις διαστημοσυσκευές Viking το 1976. Ο πρώτος σεισμογράφος σε άλλο ουράνιο σώμα είχε τοποθετηθεί στη Σελήνη το 1969 από την αποστολή «Απόλλων 11».

Γερμανικής κατασκευής -από το Γερμανικό Αεροδιαστημικό Κέντρο DLR- θα είναι το αυτόματο όργανο ΗΡ3 (Heat Flow and Physical Properties Package) που θα ανοίξει τη βαθύτερη τρύπα -βάθους έως πέντε μέτρων- που θα έχει ποτέ ανοιχτεί σε άλλο ουράνιο σώμα, προκειμένου να γίνουν μετρήσεις της εσωτερικής θερμότητας. Κάτι τέτοιο είχε γίνει μόνο στη Σελήνη από την τελευταία αποστολή «Απόλλων 17», όταν οι αστροναύτες Γιουτζίν Σέρναν και Τζακ Σμιτ με ένα χειροκίνητο τρυπάνι είχαν σκάψει σε βάθος τριών μέτρων.

Εκτός από το Εθνικό Κέντρο Διαστημικών Μελετών της Γαλλίας (CNES) που έφτιαξε το ευαίσθητο σεισμογραφικό όργανο SEIS (Seismic Experiment for Interior Structure), σε συνεργασία με τα βρετανικά πανεπιστήμια Imperial και Οξφόρδης, συμβολή είχαν η ελβετική πολυτεχνική σχολή ΕΤΗ, το Κέντρο Διαστημικής Έρευνας της Πολωνικής Ακαδημίας Επιστημών και το Κέντρο Αστροβιολογίας της Ισπανίας. Ένα άλλο αμερικανικής κατασκευής επιστημονικό όργανο (Rotation and Interior Structure Experiment-RISE) θα καταγράψει τις διακυμάνσεις στον άξονα περιστροφής του Άρη, κάτι που θα δώσει στοιχεία για το εάν ο πυρήνας είναι στερεός ή υγρός.

Από τον συνδυασμό όλων των επιστημονικών δεδομένων, αναμένεται να προκύψει μια εικόνα για την εξέλιξη και τα σημερινά χαρακτηριστικά του φλοιού, του μανδύα και του πυρήνα του πλανήτη, κάτι που θα επιτρέψει να εξαχθούν -σε σύγκριση και με τη Γη- ευρύτερα συμπεράσματα για τον σχηματισμό και την εξέλιξη των βραχωδών πλανητών του ηλιακού μας συστήματος. Οι επιστήμονες είναι ιδιαίτερα περίεργοι να μάθουν αν ο Άρης διαθέτει ένα καυτό λιωμένο πυρήνα από σίδηρο όπως και η Γη.

Οι επιστήμονες γνωρίζουν πως είναι δομημένο το εσωτερικό της Γης και έχουν φτιάξει επαρκή μοντέλα που περιγράφουν την απαρχή αυτού του σχηματισμού από τη γέννηση του ηλιακού συστήματος περισσότερα από 4,5 δις χρόνια πριν.

Η Γη όμως είναι μία μόνο περίπτωση και ο Άρης θα προσφέρει στους ερευνητές μία διαφορετική οπτική στο πως σχηματίζεται και εξελίσσεται ένας βραχώδης πλανήτης μέσα στον χρόνο.

Ο κύριος ερευνητής της αποστολής του InSight Bruce Banerdt τόνισε: «Οι μικρές λεπτομέρειες, για το πως εξελίσσονται οι πλανήτες είναι που κατά τη γνώμη μας κάνουν τη διαφορά μεταξύ της Γης, όπου μπορεί κάποιος εύκολα να κάνει διακοπές και ενός πλανήτη όπως η Αφροδίτη όπου θα απανθρακωθεί κάποιος σε δευτερόλεπτα ή του Άρη όπου θα παγώσει σε δευτερόλεπτα».

Επιμέλεια: Τίνα Δελησταμάτη

(63)