H Ελενίτσα είναι ένα κορίτσι, περίπου 22-23 ετών.. Έχει τελειώσει το Λύκειο και ψάχνει για δουλειά… Μέχρι τώρα έχει δουλέψει μόνο σε καφετέρια, ως σερβιτόρος, κάπου μια 5ετία…. «Μεροδούλι μεροφάι»… Κάποιος της είπε, ότι «εφόσον δεν σπούδασες, μάθε μια δουλειά…, για το μέλλον σου»… Η Ελενίτσα το ‘δεσε καλά στο μυαλό της και, θεώρησε, ότι μια καλή δουλειά είναι να μάθει να επιδιορθώνει φορέματα και κουστούμια, να κονταίνει παντελόνια και να μακραίνει φούστες… ώστε να βγάζει τον επιούσιο, σήμερα, που ‘ναι δύσκολα τα χρόνια και ο καθένας και η καθεμιά δεν μπορεί να πάρει καινούργια γι’ αυτό και επιδιορθώνει τα παλιά…
Όμως, η Ελενίτσα, έπρεπε, προηγουμένως, να μάθει· έτσι, ξεκίνησε και πήγε στην πρώτη γειτόνισσα επιδιορθώτρια η οποία, δυστυχώς για την Ελενίτσα, της είπε, πως, δήθεν, είναι μικρό το μαγαζί και πως δε χωρούν δύο…! Όμως, η Ελενίτσα, δεν έχασε το θάρρος της· πήγε στο κέντρο της πόλης… όμως, κι εκεί, της είπε, πως, τάχα, δεν έχει δουλειά και πως σε λίγο χρόνο ίσως κλείσει… Πήγε και σε τρίτη η οποία, ξεκάθαρα, της είπε «άκουσε, κορίτσι μου, δεν σε παίρνω, διότι θα σε μάθω και μετά θα φύγεις και θ’ ανοίξεις δικό σου και θα μου πάρεις την πελατεία…!
Γέλασα, πικρά, με τις τσιριμόνιες των επιδιορθωτριών… να μην πάρουν την Ελενίτσα… και της έδωσα να καταλάβει, πως η αιτία, και στις προηγούμενες δύο, ήταν η ίδια δηλ. «να μη μάθει και μετά ανοίξει δικό της…»! Το περιστατικό μ’ έφερε πολύ πίσω· τις 10ετίες, λίγο πριν και μετά τον Πόλεμο, που, πήγαινε κανείς να δουλέψει και να μάθει υποδηματοποιός ή ράφτης ή κουρέας… κι έμενε, μια ζωή, υπαλληλάκος ακατάρτιστος, αφού τ’ αφεντικό δεν του έδειχνε…
Εξ’ ου και η «Τσαγκαροδευτέρα»… άλλο η Καθαροδευτέρα… Προτιμούσε ο αρχιμάστορας του ραφτάδικου, να μένουν μέχρι το μεσημέρι της Δευτέρας άπραγοι όλοι οι υπάλληλοι και να λιάζονται στην απέναντι μάντρα… διότι, ουδείς άλλος γνώριζε και μόνο αυτός, και κρυφά, έπρεπε να σχεδιάσει και να κόψει το ύφασμα και να μοιράσει δουλειά… Το ίδιο και με τον υποδηματοποιό… Μπορούσες να φτάσεις 30 και 40 χρονών ή και να πάρεις σύνταξη χωρίς, ποτέ, να προβιβαστείς και να μάθεις να κόβεις!
Όσοι έγιναν ραφτάδες ή υποδηματοποιοί ή κουρείς… όλοι αυτοί γνώριζαν λίγα πράγματα δουλεύοντας, μετά το Δημοτικό, και πηγαίνοντας στο Στρατό «έπαιρναν ειδικότητα»… Επιστρέφοντας «με ειδικότητα κτηθείσα εν τω στρατευμάτι» -εδώ είναι, που,λέει, “μάθαιναν στου κασίδα το κεφάλι”- και με θάρρος οπλισμένοι… έμπαιναν στη ζωή ανοίγοντας το δικό τους κουρείο ή υποδηματοποιείο και, πολύ περισσότερο ραφείο… Κάτι παρόμοιο γινόταν με τον ηλεκτρολόγο, με τον μηχανουργό στο γκαράζ, με τον γαλακτοπώλη… Ναι, όλοι αυτοί δεν παρέδιδαν την τέχνη τους στον πρώτο τυχόντα υπάλληλο… Ακόμη ακόμη και ζαχαροπλάστης να ‘θελες να πας, κι εδώ το ίδιο…
Αν δεν γυρίσαμε, εντελώς, προς τα πίσω, γυρίζουμε σιγά σιγά… αφού ήδη τ’ αυτοκίνητα αρχίζουν και παλιώνουν… και οικονομική δυνατότητα δεν έχουμε για καινούργιο… οπότε έτσι θ’ αναφυήσει, εκ νέου, το επάγγελμα του γκαραζιέρη…· του γκαραζιέρη όχι, αυτού, της αντιπροσωπείας… αλλά του άλλου, του “όλα τα σφάζω κι όλα τα μαχαιρώνω…”. Τα επιδιορθώματα των ρούχων έχουν ήδη, αρχίσει… Το ίδιο και με τον υδραυλικό ή τον Μαραγκό… Θα μου ‘πεις, τι, πρώτα δεν υπήρχε μαραγκός ή υδραυλικός ή… Υπήρχε, όμως, ήταν «του γλυκού νερού»… αφού εγκαθιστούσαν μόνο καινούργια κουφώματα ή υδραυλικά συστήματα… ενώ, τώρα, ενώ τώρα πρέπει να μάθουν να επιδιορθώνουν… τα ήδη παλιωμένα καινούργια…
Ας ξεκινήσουν, λοιπόν, οι φερέλπιδες νέοι, που, θέλουν να εργαστούν· ας ξεκινήσουν πρώτα μαθαίνοντας μια τέχνη κατά το «μάθε τέχνη κι άστηνε, κι όταν πεινάσεις πιάστηνε»… Υπάρχουν επαγγέλματα, που, τούτα τα κούντουρα χρόνια αναδεικνύονται, όπως: ζαχαροπλάστης, ράφτης, παπουτσής, κουρέας, γαλακτοπώλης, υδραυλικός, ηλεκτρολόγος, γκαραζιέρης, μάγειρας…
(51)