22 Σεπτεμβρίου 1878: Η σιδηροδρομική γραμμή Πύργου – Κατακώλου (ΣΠΚ) είναι η πρώτη στην Ελλάδα εκτός Αθήνας και Αττικής και ταυτόχρονα αποτελεί τον πρώτο δημοτικό σιδηρόδρομο της χώρας. Τότε ξεκίνησε η διαδικασία κατασκευής της επί Δημαρχίας Λετρίνων (Πύργου) του Πέτρου Αυγερινού, ενώ καλείται ο μηχανικός Αλ Στρέιτ για να προϋπολογίσει το κόστος.

13 Μαρτίου 1881: Με το νόμο ΠΙΘ’ παρέχεται στο Δήμο Λετρίνων το δικαίωμα για την κατασκευή και την εκμετάλλευση για 60 χρόνια σιδηροδρομικής γραμμής πλάτους 1 μέτρου και μήκους 13 χιλιομέτρων, από τον Πύργο μέχρι το λιμάνι του Κατακώλου που αποτελεί επίνειό του.

Οκτώβριος 1881: Γίνεται δημοπρασία και το έργο αναλαμβάνει η Γενική Πιστωτική Τράπεζα.

Ιανουάριος 1882: Αρχίζει η κατασκευή της γραμμής

Νοέμβριος 1882: Ολοκληρώνεται η κατασκευή της γραμμής. Τότε “…εγένετο η πρώτη δοκιμή κινήσεως της αμαξοστοιχίας εν τη σιδηροδρομική γραμμή από Κατάκωλον εις Πύργον. Εγένετο δε αυτή καθ’ην ώραν ετίθετο (στην Αθήνα υπό της Α.Μ. του Βασιλέως Γεωργίου και της Πριγκιπίσσης Μαρίας του Αννοβέρου) ο θεμέλιος λίθος του από Πειραιώς εις Πάτρας σιδηροδρόμου…” (Εφημερίδα Παλιγγεννεσία).

Φεβρουάριος 1883: Γίνονται τα εγκαίνια με πλήθος κόσμου και αξιωματούχων και των Βασιλέων και αρχίζει η εκμετάλλευση της γραμμής. Από τότε “η μικρά γραμμή του σιδηροδρόμου συνδέει τας δύο πόλεις, τέρπει δε τον οφθαλμόν η θέα του λευκού ατμού της μηχανής, ότε προσορμίζεται τις ενταύθα” όπως σημειώνει ο Δημ. Βικέλας (“Από Νικοπόλεως εις Ολυμπίαν”) κατά την περιήγησή του στην περιοχή.

13 Ιουνίου 1883: Η Γενική Πιστωτική Τράπεζα παραχωρεί όλα τα δικαιώματά της στην “Α.Ε. ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΟΣ ΠΥΡΓΟΥ ΚΑΤΑΚΩΛΟΥ” αντί 1.400.000 δραχμών. Οι πρώτοι μέτοχοι της νέας εταιρείας (μετοχικό κεφάλαιο 1.450.000) είναι: η Γ.Π.Τ. με διευθυντή τον Ι. Δούμα, η ομάδα των Κ. Καραπάνου – Ιωάννη Νεγρεπόντη – Ι. Σερπιέρη – Σ. Οικονόμου – Χρ. Ζωγράφου και Μιχάλη Νεγρεπόντη, οι βουλευτές Ανδρέας Αυγερινός και Β. Βουδούρης, οι κτηματίες Ευάγγελος Βαλτατζής, Αρ. Παπούδωφ και Μιλτιάδης Αξελός, οι τραπεζίτες Μενέλαος Νεγρεπόντης, Κ. Βούρος και ο Δήμαρχος Λετρίνων Π. Αυγερινός. Το πρώτο Διοικητικό συμβούλιο της εταιρείας συγκροτήθηκε από τους Ανδρέα Αυγερινό (πρόεδρος) και Α. Παπούδωφ, Ν. Βλαγκόλη, Β. Βουδούρη και Μ. Αξελό (μέλη).

1890: Η εταιρεία εξαγοράζεται από την “Εταιρεία των Μεσημβρινών Σιδηροδρόμων της Ελλάδος” (σιδηρόδρομοι Μύλων – Καλαμάτας) που έχει αναλάβει την κατασκευή και εκμετάλλευση 220 χιλιομέτρων σιδηροδρομικής γραμμής στην Πελοποννησιακή ενδοχώρα. Πολύ σύντομα όμως αναστέλλεται η δραστηριότητα της νέας εταιρείας και δημιουργείται αδιέξοδο για την εταιρεία Πύργου – Κατακώλου. Η λειτουργία των γραμμών Πάτρας – Πύργου, Πύργου – Κυπαρισσίας, η σταφιδική κρίση του 1892 και η νομοθεσία του 1896 για το παρακράτημα περιορίζουν σε μεγάλο ποσοστό την εμπορική κίνηση της γραμμής.

1951: Ο σιδηρόδρομος Πύργου – Κατακώλου υπάγεται στους σιδηροδρόμους Πειραιά – Αθηνών – Πελοποννήσου (ΣΠΑΠ).

1962: Ο Σ.Π.Κ. υπάγεται στο ΣΕΚ (Σιδηρόδρομοι Ελληνικού Κράτους) αφού ο ΣΠΑΠ συγχωνεύεται με το Σ.Ε.Κ.

1971: Το Σ.Ε.Κ. Διαδέχεται ο Ο.Σ.Ε. που υπάρχει έως σήμερα.

*Του Δημήτρη Οικονομίδη – Πολιτικού Μηχανικού

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ

Το τραινάκι που πηγαίναμε παιδιά για μπάνια στο Κατάκωλο. Στο σταθμό της ΣΠΚ (Σιδηρόδρομος Πύργου Κατακώλου) περιμένει την πελατεία του… και για την ιστορία. επρόκειτο για τον πρώτο εκτός Αθηνών σιδηρόδρομο και μάλιστα δημοτικό, που κατασκευάστηκε βασικά να εξυπηρετήσει τις ανάγκες του εμπορίου και της μεταφοράς της σταφίδας στο λιμάνι του Κατακώλου!

Πηγή: http://www.patrisnews.com/

(80)